Địa điểm Tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh: “Địa chỉ đỏ” góp phần giáo dục truyền thống và quảng bá du lịch

ĐTO - Tỉnh đang chuẩn bị tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia - Địa điểm Tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh (Phường 6, TP Cao Lãnh). Đây là “Địa chỉ đỏ” góp phần giáo dục lịch sử, truyền thống yêu nước cho các thế hệ hôm nay và mai sau, đồng thời quảng bá du lịch tỉnh Đồng Tháp.

Sau 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, dưới sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng, quân và dân ta đã làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” (ngày 7/5/1954), mãi mãi xứng đáng với tầm vóc lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc. Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã giáng đòn quyết định, đập tan nỗ lực cuối cùng của thực dân Pháp và can thiệp Mỹ, buộc thực dân Pháp phải ký kết Hiệp định Giơ-ne-vơ (ngày 21/7/1954) về đình chỉ chiến sự và lập lại hòa bình ở Đông Dương.

Tượng đài và phù điêu thuộc địa điểm Tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh (Phường 6, TP.Cao Lãnh)

Theo Hiệp định Giơ-ne-vơ, Nam Bộ có 3 khu vực tập kết chuyển quân của Quân đội nhân dân Việt Nam là Hàm Tân - Xuyên Mộc 80 ngày; Cao Lãnh, Đồng Tháp Mười 100 ngày và Mũi Cà Mau 200 ngày. Thị trấn Cao Lãnh, tỉnh Long Châu Sa (TP Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp ngày nay) được chọn làm điểm tập kết chuyển quân ra miền Bắc trong 100 ngày của Quân đội nhân dân Việt Nam.

100 ngày tập kết chuyển quân tại Cao Lãnh là 100 ngày thắm đượm nghĩa tình quân dân. Bộ đội vừa học tập Hiệp định vừa giúp dân sửa nhà, đắp đường, làm cầu, tuyên truyền, xây dựng đời sống mới... Đặc biệt, trong thời gian tập kết, Tiểu đoàn 311 của tỉnh đã góp sức cùng với Nhân dân xây dựng 2 công trình có ý nghĩa to lớn là Đài liệt sĩ và mộ Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc. Đó cũng là thành quả của 9 năm chiến đấu trong bưng biền để có được 100 ngày sống trong hòa bình, yên lành và hạnh phúc tại Cao Lãnh. Tất cả những việc làm của cán bộ, bộ đội đã tác động mạnh mẽ đến tình cảm, tư tưởng và niềm tin sâu sắc vào cách mạng của Nhân dân.

Với tinh thần “Đi vinh quang, ở anh dũng”, cuộc chia ly vì nghĩa lớn thiêng liêng và cảm động. Tỉnh Long Châu Sa đón tiếp và đưa tiễn 13.508 cán bộ, chiến sĩ và con em miền Nam từ các tỉnh Mỹ - Tân - Gò, Long Châu Sa, Gia - Định - Ninh, Phân Liên Khu miền Đông và quân tình nguyện Cao Miên xuống tàu tập kết ra Bắc. Trong đó, toàn tỉnh Long Châu Sa có 2.563 người. Cảnh con tiễn cha, mẹ tiễn con, vợ tiễn chồng, đông chí, đồng đội tiễn nhau để lên đường tập kết ra Bắc. Với lòng tin sắt đá “Hôm nay chia tay để ngày mai gặp lại trong cảnh huy hoàng của Tổ quốc” đã tiếp thêm sức mạnh để các chiến sĩ lên đường ra Bắc học tập và trở về chiến đấu giải phóng quê hương. Ngày 29/10/1954, chuyến tàu cuối cùng rời bến bắc Cao Lãnh chở đoàn quân tập kết ra Bắc.

Với ý nghĩa lịch sử và tầm vóc của sự kiện tập kết chuyển quân ra Bắc năm 1954, nhằm giáo dục truyền thống cách mạng, bồi dưỡng tinh thần yêu nước cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân, nhất là thế hệ trẻ, tỉnh Đồng Tháp được sự hỗ trợ kinh phí của các tỉnh, thành: TP Hồ Chí Minh; các tỉnh An Giang, Tiền Giang, Long An, Bình Phước, Bình Dương, Đồng Nai và Tây Ninh đã tổ chức xây dựng Tượng đài kỷ niệm sự kiện lịch sử này.

Tượng đài tập kết năm 1954 nằm trong tổng thể công trình Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh được khởi công xây dựng từ năm 2017 trên khuôn viên 12.000m2 - địa điểm diễn ra sự kiện Tập kết năm 1954. Tổng thể công trình Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh bao gồm các hạng mục: Tượng đài và phù điêu (tượng đài cao 11m, không tính bệ tượng), bờ kè, sân lễ đài, đường nội bộ, hoa viên cây xanh, hồ nước, hệ thống cấp nước tưới cây, cấp điện chiếu sáng và chống sét. Sau hơn 2 năm thi công, ngày 29/10/2019, công trình được nghiệm thu và đưa vào sử dụng.

Nhằm phát huy những giá trị lịch sử, văn hóa của Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh, UBND tỉnh Đồng Tháp đã lập hồ sơ khoa học đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xem xét, xếp hạng Di tích Quốc gia. Ngày 24/2/2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định xếp hạng Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh là Di tích Quốc gia - đây là niềm vinh dự và tự hào của Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Đồng Tháp.

Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh có ý nghĩa lịch sử, chính trị, văn hóa to lớn, ghi lại dấu ấn sự kiện tập kết chuyển quân ra Bắc năm 1954, là “Địa chỉ đỏ” giáo dục lịch sử, truyền thống yêu nước cho thế hệ hôm nay và mai sau nhất là thế hệ trẻ; là nơi tham quan, học tập, sinh hoạt truyền thống cho học sinh, sinh viên, lực lượng vũ trang và mọi tầng lớp nhân dân trong và ngoài tỉnh.

Với vị trí địa lý thuận lợi về giao thông thủy và bộ, Địa điểm tập kết ra Bắc năm 1954 tại Cao Lãnh trong tương lai sẽ trở thành điểm tham quan du lịch nổi tiếng, điểm dừng chân của tuyến du lịch thủy nội địa và quốc tế: Cần Thơ - Hồng Ngự, Cần Thơ - Phnôm Pênh, góp phần quảng bá hình ảnh tỉnh Đồng Tháp - Đất Sen hồng đến bạn bè trong và ngoài nước.

Dũng Chinh (T,H)