Ông Bà Đỗ Công Tường - Người “Khai sinh” danh xưng Cao Lãnh
Ngày 08/7, Ủy ban nhân dân thành phố Cao Lãnh có thông báo về việc dừng hoạt động tổ chức Lễ giỗ ông bà Đỗ Công Tường lần thứ 201 theo kế hoạch trước đó (từ ngày 16/7 đến ngày 19/7) để đảm bảo công tác phòng, chống dịch Covid-19.
Theo đó, Ủy ban nhân dân Thành phố yêu cầu Ban Quản lý Đền thờ ông bà Đỗ Công Tường tuân thủ các quy định phòng chống dịch đối với các hoạt động của Đền thờ trước, trong và sau ngày giỗ ông, bà Đỗ Công Tường. Thực hiện nghiêm túc biện pháp 5K theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Ủy ban nhân dân Phường 2 phân công lực lượng kiểm tra, không để tụ tập đông người khu vực Đền thờ, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông, trật tự đô thị, vệ sinh môi trường.
Nhân lễ giỗ lần thứ 201 của ông bà Đỗ Công Tường, Ban Biên tập Trang Thông tin điện tử thành phố Cao Lãnh giới thiệu về tiểu sử của ông bà Đỗ Công Tường theo tài liệu của Ban Quản lý Di tích Quốc gia Mộ và Đền thờ ông bà Đỗ Công Tường.
Thời các chúa Nguyễn, ông Đỗ Văn Văn người miền Trung, cùng các con là Đỗ Công Tường (Lãnh), Đỗ Văn Thoại và các con gái, đến khai hoang lập nghiệp ở bờ sông Cái Sao (vàm rạch Chanh, rạch bà Vại, rạch bà Năm bây giờ).
Ông, bà Đỗ Công Tường ra riêng và khai mở trồng một vườn quýt (cạnh bờ sông Cao Lãnh và kinh Thầy Khâm say nầy). Dưới triều vua Gia Long, vùng này thuộc thôn Mỹ Trà, tổng Kiến Phong, huyện Kiến Đăng, trấn Định Tường, vườn quýt của ông Đỗ Công Tường lên tươi tốt, thuận lợi cho người dân trong thôn nhóm họp mua bán, càng lúc càng đông. Ông Đỗ Công Tường tánh tình cương trực, được cử chức Câu đương phân xử những vụ tranh chấp trong thôn xóm. Thấy cảnh nắng mưa, Ông, Bà dọn cây che mái lá cho bà con mua bán, dần hình thành cái chợ, dân kêu là chợ Vườn Quýt hoặc chợ Ông Câu.
Năm Canh Thìn (1820) tiết trời biến động, bệnh dịch tả phát lên dữ dội làm cho nhân dân trong vùng nầy chết rất nhiều. Đêm, ngày tiễng mõ thúc, tiếng ván ngựa đánh liên hồi, tiếng kêu cứu hòa lẫn tiếng khóc than, từng đám tang nối tiếp. Chợ Vườn Quýt trở nên thưa thớt rồi vắng bặt tiếng người. Xóm làng phủ trùm màu thuê lương tang tóc. Động lòng trắc ẩn và sẵn tình bác ái bao la ông, bà bèn đặt bàn hương án giữa trời trước sân chợ rồi đồng tâm khấn nguyện, Hoàng Thiên Hậu Thổ chứng minh. Ông, bà xin thế tử cho nhân dân và cầu cho dịch trên mau chấm dứt, để đồng bào sớm thoát cảnh đau thương. Ông, bà ăn chay lạt và khổ hạnh 03 ngày, từ mùng 06 tháng 06 cho đến mùng 08 tháng 06, bước qua ngày mùng 09 thì bà lâm bệnh và tắc hơi lúc 10 giờ đêm. Đương tẩn liệm cho bà thì ông lại bệnh, đến ngày sau là mùng 10, Ông theo bà lối 02 giờ khuya. Chôn cất ông, bà xong thì chứng bệnh dịch tả cũng từ từ chấm dứt.
Để tưởng nhớ đến sự hy sinh cao quý của ông, bà quý vị hương chức, các thân hào, nhân sĩ và dân chúng trong làng đồng lập Miếu phụng thờ. Lấy ngày mùng 09, mùng 10 tháng 6 làm ngày vía của ông, bà để tâm ngưỡng tứ quí dâng lễ thường niên. Ngôi chợ Vườn quýt được dân chúng ghép tục danh Ông là Lãnh với chức Câu Đương của Ông đặt thành chợ Câu Lãnh.
Với tấm lòng ngưỡng mộ và lòng tôn kính ông, bà. Ông Huỳnh Kim Sanh, Đại Hương Cả làng Mỹ Trà nhờ ông Đốc Phủ sứ Lê Văn Giáp chủ quận Cao Lãnh thỉnh cầu triều đình Huế phong Thần cho ông, bà. Đến năm 1935 được chiếu lệnh phong sắc ghi công đức của ông, bà dân trong làng đặt bàn hương án cung nghinh nghe chiếu lệnh.
Sắc: Sa Đéc tỉnh, Mỹ Trà xã, phụng sự khai thị lập ấp Cao Lãnh Đỗ Công Tường tôn thần, mẫn trí linh ứng, tứ kim phỉ thừa cảnh mạng, miến niệm thần hưu, trước phong vị: Dực Bảo Trung hưng Linh Phò chi Thần, chuẩn kỳ phụng sự, thứ cơ thần kỳ tương hựu, bảo ngã lê dân, Khâm tai!
Bảo Đại thập niên, Tứ ngoạt, Thập cửu nhựt.
Để bảo tồn mãi mãi ngôi đền kỷ niệm ông, bà, chánh quyền, quí vị thân hào, nhân sĩ, ban Tế tự và nhân dân cúng công, cúng của tiếp nối chỉnh trang để kế thế lưu di kỷ niệm.
